Cảm nghĩ nhân ngày Phụ- nữ

Thời thực dân lãng mạn coi đàn bà không phải là người mà là một thứ đồ chơi, dù có nịnh nọt nhưng vẫn không phải là đến từ sự kính trọng thực sự ngang hàng đâu. Tôi chủ trương phụ nữ cũng là người nhưng yếu sức hơn mà thôi. Ai coi họ kém là Người thì chính mình mới không phải là Người.

Trái lại với Thực dân lãng mạn, Xã hội chủ nghĩa tốn nhiều công sức đưa phụ nữ ra khỏi vòng kiềm chế nhưng vô tình lại làm phụ nữ giống như đàn ông vậy, nghĩa là nam làm gì mình làm nấy, trong lãnh vực lao động ở công trường, nhà máy, chiến luỹ, trong nghề nghiệp có “bình đẳng” như nam vậy. Sự thật thì nam và nữ khác nhau rất nhiều nữ không thể “làm” và sinh hoạt như nam được.

Nữ một tháng có ít nhất là 3 ngày bị xuất huyết, nội tạng thay đổi, mệt và đau đớn cho đến khi máu cầm lại mới thôi. Hồi xưa đau còn không có thuốc uống, và không dám kêu, vì bị coi là là bẩn, là xấu (“thấy bẩn, thấy tội”) Nữ, nếu thỏa mãn sinh lý, thì lại lo lắng bị mang thai, tâm lý lúc đó sợ hãi không an nhiên tự tại được, nếu có thai thì lại khổ sở trong hai ba tháng đầu, tới lúc hết đau thì lại mang nặng ngồi đứng và nằm cũng không yên. Đấy mới chỉ là bước đầu thôi, chưa nói đến chuyện đau đẻ và nuôi con. Uống thuốc ngừa thai và phá thai là một vấn đề không những hại đến sức khoẻ tổng quát mà cái hại tâm lý còn sâu nặng và dai dẳng suốt đời. Tóm lại phụ nữ không thể làm những việc như nam giới được, ngay trong sự giải trí, người nam uống rượu và hút thuốc là thường, nội tạng của người nữ không mấy chịu nổi nhưng chất kích thích này, luân lý và đạo đức không cho phép, vậy thì khi muốn thư giãn với bạn bè thì sao? khi không có lối thoát cho một tâm lý và tình cảm dồn ép, người phụ nữ cảm thấy cô đơn mệt mỏi vô cùng.

Cái mà phụ nữ ở xã hội nào cũng cần là một tình cảm gần gũi riêng tư đến từ một người thân của mình theo sự chọn lựa của mình. Thế mà trong thời chiến, vì tình thế riêng, ngay cả sự lựa chọn người tình hay bạn đời cũng gần như do nhà nước quyết định.

Do đó cho nên, trong giai đoạn cách mạng, vì lý tưởng thống nhất mà tất cả phải chung sức không kể giới tính, tuy có giải phóng phụ nữ mà không có phụ nữ được giải phóng về tâm lý cá nhân thật sự, tuy có bình đẳng mà không có bình đẳng thật sự.

Đến thời bình, khi số đông nam giới từ chiến lũy trở về hậu phương thì nữ lại trở lại vị trí cũ, không còn nói gì đến giải phóng như xưa nữa. Vân đề này đã xẩy ra sau thế chiến thứ nhất và thứ hai cho tòan thế giới, không cứ gì cho Á châu và Việt Nam. Chúng ta đã chỉ lặp lại lịch sử sau hơn nửa thế kỷ mà thôi.

Tuy nhiên thời kỳ xây dựng đã đến, kế hoạch phân công trong lý thuyết đã khá công minh, thì sự thật về vai trò đạo đức tâm lý và tình cảm của nữ cần được phơi bầy và khai triển, hy vọng mở một đường tiến văn minh rõ ràng. Dù muốn dù không, người nữ cũng có trách nhiệm làm mẹ đào tạo hạt giống niềm tin và tinh thần lãnh đạo cho những người đi sau ít nhất là trong những tháng ngày quan trọng căn bản nhất : tuổi ấu thơ.

Ngược lại, trong tư thế nạn nhân của thái độ “chủ nhân ông”cũ, họ không thể là tấm gương bình đẳng, quật cường cho các con được. Nếu không là một đồng minh cho chồng, vợ sẽ có thể là một chướng ngại tiêu cực, vì chỗ đứng của người mẹ gần các con quá đi.

O Việt Nam, hình ảnh Khởi Nghĩa của Hai Bà Trưng vừa là một động viên vừa là một hậu thuẫn cho tất cả nam và nữ. Nữ vươn lên vì thấy hình ảnh mình trong đó. Nam thấy vững lòng vì vừa được động viên vừa thấy nữ có thể là một hậu thuẫn tin cậy. Nam kiêu hãnh vì cảm nhận được nguồn gốc tâm lý lành mạnh của mình, vì chính mẹ mình đã là nữ.

Tiếc thay sau đó, chúng ta bị chính sách đô hộ phong kiến và thực dân ru ngủ vào những cơn say hình thức với lề lối “vua tôi, vợ chồng” cứng rắn vô lý của nho giáo từ chương, với thuốc phiện và danh lợi của người Pháp ban cho. Người nữ không ngóc đầu lên được, thì làm sao giúp được chồng con giữ cái đầu cho cao? Nam mất một hậu thuẫn đáng giá. Con cái mất tự tin. Làm gì mà phong kiến thực dân không nắm đầu mình mà lôi đi như lôi một nắm dẻ rách?

Cả một thế hệ của Nguyễn thái Học bị đưa vào những cuộc đua xe đạp hào hứng, người không thích thể thao thì bị dẫn vào hôn mê với “nàng tiên nâu” Tây mang về cho dư dả sài.

Tôi tin là bố tôi có tài, tôi tin là mẹ tôi làm được việc lớn, tôi có bằng chứng để nói như vậy, nhưng đau lòng thay, hai người chết đi mà không để lại cho các con một di sản tâm lý nào phong quang. Chúng tôi có thoát là họa may nhiều ít đã tự suy tư học hỏi lấy, ngã lên ngã xuống, rập mặt xẩy trán mới tìm ra. Mỗi ngày, tôi lại mỗi thương bố mẹ tôi nhiều hơn.

Phong kiến và thực dân đã bị đuổi đi rồi, di sản tâm lý và tinh thần mong manh này, chúng ta quyết chí không để cho nó mong manh mãi. Những người con Việt Nam cần cả bốn bờ vai của bố mẹ song song chung sức. Song song, nhưng vì không giống nhau nên phân công phải rõ ràng và giúp đỡ nhau trong sự thể hiện, công tác cũng phải từ thiện chí sâu nặng mà ra.

Chúng ta bị vùi dập cả bao nhiêu lâu rồi, có ngo ngoe đứng dậy nhanh lắm cũng phải từ 1/2 đến 1/4 số thời gian đó. Nói là chạy ngay theo kịp với người ta thì hoang đường lắm, vì người ta đã bắt đầu trước mình từ rất lâu, rất lâu rồi. Ngồi mà nói ta thế này, ta thế kia thì dễ lắm nhưng tỉnh thức để mà thay đổi dần dần những thói quen nho nhỏ trong sinh hoạt hằng ngày mới là khó. Tuy chậm mà chắc. Chắc thì sẽ được lâu. Chúng ta cần kiên nhẫn, không ồn ào, và không sa vào thù tạc. Giữ được tỉnh thức trong tinh thần trách nhiệm làm người thì làm những chuyện ấy không khó. Cuối cùng và cần nhất là phụ nữ không bị hoa mắt bởi những tiếng khen của ông chủ như : “tiết hạnh khả phong” hay “nuôi nổi 5 con với một chồng”. Còn nam giới phải biết là có bạn chơi ngang hàng thú vị hơn là chơi với người dưới.

Trong phạm vi đề tài giải phóng “nô lệ” cho phụ nữ về mặt tình cảm cá nhân và tâm lý này, tôi xin phép đề nghị :

Cái trước mắt và dễ bắt nhất là lời nói ra: Chúng ta tỉnh thức mà nghe những lời nói từ cửa miệng chúng ta xem còn chứa đựng những gì là tàn lụi rơi rớt của những ngày bị phong kiến và thực dân điều kiện hóa không? Tôi biết nhiều người có cái tâm tốt, rất bình đẳng và tôn trọng chất “người” của thiên hạ, không kể nam nữ, nhưng hành động phát xuất ra từ cái tâm này không có phong độ, không có cái ‘lực” có thể ảnh hưởng tới hay thay đổi được người chung quanh, hay chuyển hoá được môi trường xã hội mà họ đang sống. Tôi nhận thấy rằng chỉ cần họ chú ý hơn một chút, thay đổi một số ngữ vựng quen, nhất quyết chỉ dùng những chữ nào nói lên đúng cái tinh thần phóng khoáng tích cực của tự do, độc lập tâm lý, lợi mình lợi người thì mới nói.

Chỉ cần chúng ta biết trách nhiệm của “mình với mình” và “mình với người”. Mình với mình là: mình ra đời với đầy đủ khả năng để mỗi ngày một tốt hơn. Làm cho những khả năng này u tối đi và hao hụt đi là thiếu trách nhiệm. Mình với đời có nghĩa là tin chắc mình có thể góp phần vào công trình chung, cùng tiến với nhân loại. Nếu cứ đợi người khác làm rồi mình hùa vào ăn chung rồi hoặc tán dương hay phê bình thì đời sống mình còn có ý nghĩa gì không chứ!

Với tâm lý lành mạnh, và trong sự cố gắng “vươn lên” cái tốt hơn, chúng ta không những chỉ “nghĩ” những điều không hại, mà cần tỉnh thức để chỉ “nói” ra những lời tiếp hiện đúng những ý không hại ấy. Có bạn bảo tôi: “ Nói một tý có sao đâu, ăn thua là cái đầu căn cơ có ý tốt, cần gì phải làm quan trọng thế”.

Tôi xin nhân đây mà trả lời bạn quý của tôi: “ Ăn thua lắm chứ ! Và quan trọng lắm chứ ! Bạn không phóng ứng “ra ngoài” được những gì trong đầu bạn, chứng tỏ bạn không có nội lực. Không có nội lực thì chất sống rất yếu ớt, nói đến ăn thua làm chi ? Đã không biểu dương được “cái đầu căn cơ” của mình ra ngoài thì lại rất dễ bị “cái đầu của người khác” ảnh hưởng vào mình. Cái đầu của những người khác làm nên môi trường và hoàn cảnh của ta. Ta thành nạn nhân của họ thay vì ta học được bài học để thay đổi hay hỗ trợ họ bằng cách thay đổi ta và tiếp tục sự biểu dương đó. May mắn thay, bạn tôi có ảnh hưởng tốt nhiều hơn xấu. Nhưng nếu chẳng may bị những ảnh hưởng xấu thì sao? Nghĩ đến mà thấy sợ rồi. Điều này phải nhờ duyên hay phước nghiệp thôi. Bạn tôi nếu đủ nội lực thìi còn có thể “tạo“ thêm duyên lành cho mình và cho người nữa đấy.

Còn nữa, khi mình “vô tình” mà nói ra những lời nói tiêu cực hay có hại, tuy là ý mình không muốn hại, khi câu nói đó vào tai những người đang là nạn nhân rồi, sẽ làm họ an phận với tư thế nạn nhân của họ, họ sẽ không bao giờ có dịp đặt câu hỏi để suy nghĩ thêm, mà coi hoàn cảnh của họ là một sự thật không thể thay đổi nữa.

Họ mất đi một cơ hội để biết rằng dù trước một sự thật không thể thay đổi được, con người vẫn có giải pháp độc đáo để đối trị với những sự thật ấy tuỳ từng trường hợp trong thời gian và không gian. Người khác vật ở chỗ đó.

Thí dụ: Có một bà kia, có ông chồng trốn đi “bắt sâu”, về lại chối bảo rằng không. Bà vợ rất đau buồn than thở với bạn của bả. Bạn thương lắm và rất thông cảm nhưng lại đánh một câu:” Đàn ông 5 thê 7 thiếp chị ơi thôi đừng buồn nữa.”.(?) Nói như thế thì làm ai nấy bất động luôn. Ai nấy mà bất động thì xã hội và cộng đồng làm sao tiến lên?

Tôi có một ý: Theo thống kê sinh lý thì có những người đàn ông cần chuyện sinh lý đến độ phải có luôn và cần có sự thay đổi đối tượng nữa. Một số những người này tự kỷ luật đuợc dễ dàng, một số như ông chồng bà bạn chúng ta thì không tự kỷ luật được. Đây là một vấn đề thực tế. Tuy nhiên, sự thật này có hại cho hạnh phúc đương sự hay không lại là chuyện khác. Trong trường hợp bà nào có một ông chồng như thế mà vợ chồng vẫn yêu nhau, nếu cả hai tỉnh thức nhận xét thực tế mà nói chuyện với nhau thì ông chồng không cần phải dấu diếm và nói dối như tội phạm nữa.

Chúng ta không muốn đi vào chi tiết những giải pháp này, vì thế kỷ 21 có đủ kiến thức và công cụ cho ta rồi. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh: muốn giải quyết vấn đề này, cần có sự thông tin trong suốt giữa hai người, vì sự thực vấn đề không phải là tình yêu của hai vợ chồng mà là một nhu cầu sinh-vật- lý riêng của ông, ông có thể giải quyết nó bằng nhiều cách khác nhau trong đó bà vợ có thể là một trợ thủ đắc lực, bà vợ có thể giúp chồng giải quyết chuyện đó, mà không mang sứt mẻ gì cho tình yêu và hạnh phúc của hai người. Điều quan trọng mà tôi muốn nói ở đây để kết thúc buổi nói chuyện của chúng ta là: Một khi người nữ được khuyến khích và giúp đỡ để tự giải phóng, họ sẽ có đủ nội lực để trở thành một thành phần đi bên, vai kề vai, hữu hiệu hơn là chỉ để “gánh gạo bên sông” hay làm “cây kiểng” trong nhà...

Với thái độ sống trong tự do bình đằng tâm lý và tình cảm, người đàn bà đóng góp nhiều lắm vì nữ có trực giác bén nhạy và suy tư được với chi tiết, có cái lo xa nhưng lại thiết thực, không có tham vọng lớn mà lại chịu chia sẻ và thích giúp đỡ. Chừng đó đức tính cũng đã đủ để ứng cử làm một “đồng du” đáng tôn trọng rồi. Còn những khác biệt trong giới tính lúc đó sẽ là một món quà quý cho cả hai để thưởng thức và để nâng niu.

Trước đó mà đề cao sự khác biệt thì chỉ là chia rẽ để lợi dụng, dân vận để lợi dụng, và khen ngợi hay phê phán với mục đích lợi dụng : nam thì trốn tránh trách nhiệm của mình, muốn ăn mà không muốn làm, còn nữ thì dại dột không biết cái gia tài làm người của mình và cũng không biết cái trách nhiệm vĩ đại mà vũ trụ đã ban cho mình. Vô tình mà đặt con cháu vào một thế “bất động” thì uổng cho khí lực chung quá.

Jenny Hoàng

VA. tháng 5-01